Hipertermia to stan przegrzania organizmu, na który narażone są przede wszystkim małe dzieci i osoby starsze, u których proces termoregulacji nie funkcjonuje prawidłowo. Jak rozpoznać hipertermię i jak postępować w przypadku jej wystąpienia?
Co to jest hipertermia?
Hipertermia występuje wtedy, kiedy temperatura wewnątrz ciała człowieka przekracza 41°C. Stan ten wymaga natychmiastowego obniżenia ciepłoty, ponieważ wysoka temperatura stanowi realne zagrożenie dla życia pacjenta w skutek przegrzania organizmu. Może powstać na skutek wielu czynników: zewnętrznych (wysoka temperatura powietrza, wysiłek fizyczny, gorąca kąpiel, przebywanie w saunie), jak i wewnętrznych (np. przyjmowanie niektórych leków, nadużywanie alkoholu, odwodnienie). Wyróżnia się kilka rodzajów przegrzania – umiarkowany, wyczerpujący oraz najcięższą postać – udar cieplny.
Objawy hipertermii
Wśród najczęściej występujących objawów mogących świadczyć o umiarkowanym przegrzaniu organizmu dziecka wyróżnia się:
- intensywną potliwość
- wzmożone pragnienie
- ból głowy
- skurcze mięśni
- zawroty głowy
- nudności
- marudność
- brak apetytu
- wymioty
- wzrost temperatury ciała do 38 – 40°C.
Wyczerpujące przegrzanie organizmu oraz udar cieplny charakteryzują się przede wszystkim:
- gorącą i suchą (rzadko wilgotną) skórą
- wysoką gorączka – ponad 41°C
- biegunką
- ożywieniem lub apatią
- drgawkami
- utratą przytomności.
Jak sobie radzić z podejrzeniem hipertermii?
Podejrzenie wystąpienia u dziecka hipertermii wymaga natychmiastowej pomocy lekarza. Niemniej, w oczekiwaniu na pomoc lekarską należy malucha przenieść do chłodnego (np. klimatyzowanego) pomieszczenia, podać mu coś zimnego do picia i obłożyć zimnym okładem. Co ważne, nie wolno dziecka wkładać do zimnej wody gdyż może to doprowadzić do powstania szoku termicznego.
W przypadku ciężkiej hipertermii (kiedy dziecko zostało np. zamknięte w samochodzie w upalny dzień) czy udaru cieplnego trzeba dziecko zawinąć w mokry i chłodny ręcznik i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Jak zapobiegać przegrzaniu organizmu u dziecka?
Wbrew pozorom, hipertermia u dziecka może pojawić się nie tylko latem, ale także zimą co wynika z nierozwiniętego układu termoregulacji noworodków. Zbyt ciepłe ubranie połączone z wysoką temperaturą panującą w danym pomieszczeniu może doprowadzić do przegrzania organizmu. Stąd należy pamiętać, aby malucha ubierać adekwatnie do warunków panujących na zewnątrz, a w domu starać się zachować optymalną temperaturę powietrza oscylującą wokół 21- 23°C w dzień i 18-19°C w nocy. Najbardziej wiarygodnym miejscem na ciele dziecka, pozwalającym zweryfikować czy jest mu zimno lub ciepło jest jego kark, a nie dłonie czy stopy jak się powszechnie uważa. Niezwykle ważną rolę odgrywa także regularne nawadnianie młodego organizmu oraz nie zakrywanie wózków pieluchą czy kocykiem podczas upałów.